28 χρόνια από τους "Δρόμους της Φωτιάς"

Ο κάμπος καίγεται! Η μεγαλύτερη αθλητική -ίσως και κοινωνική- εξέγερση στην ιστορία της μεταπολιτευτικής Ελλάδας ξεκινάει! Μια απόφαση του αθλητικού δικαστή προκαλεί την οργή του φιλάθλου κόσμου της ΑΕΛ και της Λάρισας ολόκληρης σε μια πρωτοφανή λαϊκή εκδήλωση για τα ελληνικά δεδομένα. Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή...

Η αρχή της επανάστασης:

Στις 27 Δεκεμβρίου του 1987 η ΑΕΛ νίκησε στο Αλκαζάρ τον ΠΑΟ με 2-1 στο πλαίσιο της 12ης αγωνιστικής. Το «Αλκαζάρ» έχει γεμίσει ασφυκτικά από 20.000 θεατές, αριθμός που αποτελεί και το επίσημο ρεκόρ του σταδίου και οι «βυσσινί» αποκτούν γρήγορα προβάδισμα με δύο γκολ του Μητσιμπόνα στο 36′ και στο 42′ με πέναλτι. Οι «πράσινοι», κατόρθωσαν μόνο να μειώσουν στο 60′ με τον Μπατσινίλα. Η νίκη πανηγυρίστηκε δεόντως, αν και εκείνη τη σεζόν ο “άσσος” στο θεσσαλικό στάδιο ήταν ο κανόνας. Σχεδόν κανείς δεν αντιλήφθηκε την παρουσία του Βούλγαρου Τσίγκοφ, ο οποίος αγωνίστηκε για 23 λεπτά, περνώντας ως αλλαγή στο 67ο λεπτό στην θέση του Ζιώγα. Έμελλε όμως αυτά τα 23 λεπτά να του έχουν χαρίσει μέχρι σήμερα 28 χρόνια “αθανασίας” στα κεφάλαια της ελληνικής ποδοσφαιρικής ιστορίας.


Μετά το τέλος του αγώνα, ο Τσίγκοφ κλήθηκε να περάσει από τον καθιερωμένο έλεγχο ντόπινγκ. Ωστόσο, αυτή η σύντομη φράση κρύβει αστείρευτες ποσότητες “αποδυτηριακής” παραφιλολογίας. Καταρχάς, δεν ήταν ο Τσίγκοφ ο παίκτης που αναδείχθηκε από την κληρωτίδα. Ο ΠΑΟ σε μια πρωτοφανή κίνηση (νόμιμη παρόλα αυτά) ζήτησε για πρώτη φορά στα χρονικά να περάσει από έλεγχο ντόπινγκ συγκεκριμένος παίκτης της αντίπαλης ομάδας, της ΑΕΛ εν προκειμένω, αντί για αυτούς που είχαν κληρωθεί. Όπως είναι γνωστό, ο Τσίγκοφ βρέθηκε θετικός στην κατασταλτική ουσία κωδεϊνη, η οποία αποτελούσε μια από τις απαγορευμένες εκείνη την εποχή. Αξίζει να αναφερθεί όμως ότι η ουσία αυτή περιέχεται και στα απλά αντιβιοτικά χάπια, άρα είναι πολύ πιθανό ο Τσίγκοφ να την πήρε κατά λάθος και φυσικά χωρίς καμία ευθύνη της ομάδας. Η νομοθεσία όμως ήταν ξεκάθαρη: η ΑΕΛ έπρεπε να τιμωρηθεί. Αυτό ερχόταν σε αντίθεση με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες, όπου σε παρόμοιες περιπτώσεις τιμωρείται ο παίκτης όχι η ομάδα.

Η τιμωρία και οι πρώτες αντιδράσεις

Λίγους μήνες αργότερα, η απόφαση του αθλητικού δικαστή Ανδρόνικου αφαιρούσε συνολικά τέσσερις βαθμούς από την ΑΕΛ, ρίχνοντάς την έτσι στη δεύτερη θέση κι ένα βαθμό από την κορυφή. Η πρώτη κίνηση των οπαδών της ΑΕΛ ήταν η μαζική συγκέντρωση όλων των συνδέσμων στην Κεντρική Πλατεία της Λάρισας. Αμέσως αρκετοί κατευθύνθηκαν προς την Εθνική Οδό, όπου σχημάτισαν το πρώτο μπλόκο με κορμούς δέντρων, λάστιχα αυτοκινήτων κ.α. Μέσα σε λίγες ώρες, όλοι οι δρόμοι που οδηγούσαν στην Λάρισα έκλεισαν από εξαγριωμένους οπαδούς και πολίτες, με αποτέλεσμα η πόλη να αποκλειστεί. Οι κινητοποιήσεις εντάθηκαν και η Εθνική Οδός έκλεισε εντελώς, με αποτέλεσμα η Ελλάδα να "κοπεί" στη μέση. Την ώρα εκείνη, το διοικητικό συμβούλιο της ΑΕΛ συνεδρίαζε με τον δήμαρχο Λαρισαίων και αποφάσισαν από κοινού ΟΛΗ η πόλη να υπερασπιστεί την αγαπημένη της ομάδα ενάντια στην αδικία που δεχόταν από το αθηνοκεντρικό καθεστώς. Εξάλλου θα ήταν τεράστια αδικία να έχανε με τέτοιο τρόπο μια τρομερή ομάδα σαν την ΑΕΛ του 1988 το πρωτάθλημα που κέρδισε άξια εντός των αγωνιστικών χώρων.

Όλη η Λάρισα στους δρόμους...

Η Λάρισα ήταν μια φλεγόμενη πόλη για 6 ημέρες. Με το θέμα ασχολήθηκε έντονα ο ιταλικός και γερμανικός τύπος εκτός από τις εγχώριες εφημερίδες, ενώ κατέφθασε έγγραφο του ιατρικού τμήματος της ΔΟΕ (Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή), το οποίο αθώωνε την ΑΕΛ από όλες τις κατηγορίες. Εν τω 
μεταξύ, οπαδοί της ΑΕΛ προήλασαν ως τα Τέμπη και τον Πλαταμώνα ζητώντας την δικαιοσύνη. Στην πόλη της Λάρισας, όλα τα μαγαζιά και οι υπηρεσίες κατέβασαν ρολά για να υποστηρίξουν την ομάδα της πόλης. Η ζωή της "πρωτεύουσας του κάμπου" είχε νεκρώσει, καθώς ήταν ουσιαστικά αποκλεισμένη από την υπόλοιπη Ελλάδα. Φυσικά αυτό δεν πείραζε κανέναν, αφού η πανλαρισαϊκή εξέγερση αποτελούσε μια γροθιά στο βρώμικο κατεστημένο. Άνθρωποι κάθε ηλικίας, ακόμη και άτομα που δεν ασχολούνταν με το ποδόσφαιρο, βγήκαν στους δρόμους, οι καμπάνες χτυπούσαν, ο Ήλιος της Δικαιοσύνης ανέτειλε πάνω από τον θεσσαλικό κάμπο. Το αποκορύφωμα ήταν το μαζικό συλλαλητήριο στην Κεντρική Πλατεία και στους γύρω δρόμους 20.000 περίπου πολιτών. 


Η κατάσταση είναι κρίσιμη, ο ίδιος ο πρωθυπουργός Ανδρέας Παπανδρέου σκέφτεται να μεταβεί στην πόλη για να παρακολουθήσει από κοντά τα γεγονότα, ενώ η αστυνομία δεν επεμβαίνει. Οι οπαδοί της ΑΕΛ αρνούνται να υποχωρήσουν, ενώ απειλούν με ανοιχτές εχθροπραξίες σε περίπτωση οριστικής καταδίκης της ομάδας. Εν τω μεταξύ, πολλές ομάδες αποφασίζουν να μην αγωνιστούν στα παιχνίδια ενάντια στην ΑΕΛ, ως ένδειξη υποστήριξης στην θεσσαλική ομάδα, ενώ οι οργανωμένοι του ΠΑΟΚ καταφτάνουν στα μπλόκα για να διαμαρτυρηθούν από κοινού με τους οπαδούς της ΑΕΛ. Το κίνημα απέκτησε γρήγορα και κοινωνικό μήνυμα. Μια ολόκληρη πόλη, μια ολόκληρη κοινωνία, επαναστατεί κι αντιστέκεται με αφορμή την αδικία που υπέστη η ποδοσφαιρική της ομάδα. Φτάνει μέχρι και σε σημείο αυτονόμησής της από την υπόλοιπη χώρα, κάτι που δεν έχει ξανασυμβεί στον ίδιο βαθμό και με τις ίδιες συνθήκες από σύστασης του νέο-ελληνικού κράτους. Αποτελεί ουσιαστικά μια εκδήλωση αγανάκτησης για την γενικότερη αδικία που υφίσταται η επαρχία από την κεντρική εξουσία, ένα νέο Κιλελέρ. Η Λάρισα για πέντε ημέρες υπήρξε αυτόνομη πόλη-κράτος.

Η δικαίωση

Τελικά, μετά από μεγαλειώδεις αγώνες, ο κανονισμός τροποποιήθηκε από τον τότε υφυπουργό Αθλητισμού, Σήφη Βαλυράκη και πλέον η όποια ποινή για χρήση αναβολικών θα αφορούσε αποκλειστικά τον εγκαλούμενο αθλητή. 1,5 μήνα αργότερα, η ΑΕΛ θα ολοκλήρωνε τον μεγαλύτερο άθλο στην ιστορία της, το μεγαλύτερο κατόρθωμα στην ιστορία του ελληνικού ποδοσφαίρου, θα κατακτούσε το πρωτάθλημα. Ήταν Πρωτομαγιά του '88 όταν ένα αλησμόνητο γκολ του Μητσιμπόνα εναντίον του Ηρακλή στέλνει τους οπαδούς της ομάδας στα ουράνια. Η ΑΕΛ κατακτά και μαθηματικά το τίτλο μία αγωνιστική πριν το τέλος πρωταθλήματος. Αλλά αυτά εν καιρώ με λεπτομέρειες...

Αντί Επιλόγου

Η επίτευξη ενός στόχου μπορεί να δείξει πολλά, όμως σίγουρα ο τρόπος που οδήγησε στην επίτευξή του προσδίδει την ανάλογη αξία και μπορεί να κάνει τη διαφορά. Και γι'αυτό μόνο ο οπαδός της ΑΕΛ θα μπορεί πάντα να τραγουδά περήφανα «γι’αυτό το στέμμα που δεν το πήραμε με γλείψιμο και ψέμα». Άλλωστε, διαφορετικά λάμπει το στέμμα ενός… διορισμένου κι ευνοημένου βασιλιά και διαφορετικά το στέμμα που κατακτήθηκε έπειτα από μάχη και αγώνες, ειδικότερα δε όταν η μάχη υπήρξε άνιση κι οι αγώνες πεντακάθαροι και δίκαιοι.

Ο άθλος της ΑΕΛ του 1988 δεν μπορεί να αμφισβητηθεί από κανένα λογικό και ακομπλεξάριστο άνθρωπο. Απέδειξε την ανωτερότητά της μέσα στους αγωνιστικούς χώρους και δε λύγισε ακόμα κι όταν με ύπουλες μεθόδους της έβαλαν τρικλοποδιά. Το πρωτάθλημα εκείνο, αντικειμενικά, έχει τη δική του ξεχωριστή σημασία για το μίζερο ελληνικό ποδόσφαιρο. Και έτσι έχει χαραχτεί και στις συνειδήσεις του κόσμου, γιατί «ο κόσμος θέλει τις επαναστάσεις».

Όμως, το συγκεκριμένο πρωτάθλημα έπαψε να είναι απλά μία κούπα, ένα στατιστικό στοιχείο στη «χρυσή βίβλο των πρωταθλητών Ελλάδας», από τη στιγμή που το Μάρτιο εκείνο ο κόσμος της Λάρισας πάλεψε και τελικά νίκησε την άνανδρη προσπάθεια για να κλαπεί στα χαρτιά αυτό που η ομάδα κέρδιζε πανάξια εντός γηπέδων.

Η εξέγερση του '88 περικλείει όλη την έννοια και την ιδεολογία της ΑΕΛ. Είναι όλη η ΑΕΛ. Είναι ίσως το σημαντικότερο γεγονός στα 52 χρόνια ιστορίας της. Ένα γεγονός που ξεφεύγει από τα πλαίσιά της και μπορεί να αποτελέσει παράδειγμα προς μίμηση γενικότερα. Τα μπλόκα του ’88 δείχνουν το δρόμο για το πως μπορεί να στηθεί μια κοινωνία καλύτερη από κάθε άποψη. Είναι η αγνή και άδολη αντίσταση-επανάσταση ενός λαού του οποίου πήγαν να του τη φέρουν από πίσω για μια φορά ακόμη, προσπαθώντας να του κλέψουν όλα εκείνα που κατακτούσε δικαιότατα.
Ο κόσμος της ΑΕΛ, ο κόσμος της Λάρισας, το Μάρτη του ’88 μπορεί να υπερηφανεύεται πως έμπρακτα επιβεβαίωσε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο ότι το δίκαιο το έχουν οι εξεγερμένοι για τα πιστεύω τους. Εν τέλει σίγουρα μπορεί να ισχυρίζεται ότι ΑΥΤΟΣ ΘΑ ΞΑΝΑΣΠΑΣΕΙ ΤΟ ΚΑΤΕΣΤΗΜΕΝΟ!

Υ.Γ. Μαθαίνοντας την ιστορία αυτής της μεγάλης ομάδας που λέγεται ΑΕΛ νιώθω πραγματικά περήφανος που υποστηρίζω αυτή την ομάδα, η οποία βάσει ιστορίας, τίτλων, γηπέδου και οπαδών συγκαταλέγεται ανάμεσα στις 5 μεγαλύτερες ελληνικές ομάδες. Ετούτο το όμορφο παραμύθι που σας περιέγραψα προέρχεται από τις γεμάτες συγκίνηση και περηφάνια διηγήσεις του πατέρα μου που έζησε τα γεγονότα από την...πρώτη γραμμή. Φυσικά έπονται και άλλα όμορφα παραμύθια. Αυτό που έκανε ο κόσμος της ΑΕΛ εκείνες τις 6 ημέρες δεν έχει γίνει από καμιά άλλη ομάδα. Γιατί μία είναι η ομάδα που μπορεί να κινητοποιήσει μια ολόκληρη πόλη υπέρ της, η ΑΕΛ. Γιατί μία περιοχή μπορεί να υπερηφανεύεται για το "μία πόλη μία ομάδα" και αυτή είναι η Λάρισα.