Χριστούγεννα σήμερα, χρόνια πολλά σε όλα τα παιδιά του σχολείου μας, σ' όλα τα παιδιά όλου του κόσμου. Χριστούγεννα σημαίνει γιορτή, χαρά, έθιμα. Για τέτοια θα μιλήσουμε εδώ. Έθιμα Χριστουγεννιάτικα Ελληνικά αλλά και από όλο τον κόσμο που βρήκα στο διαδίκτυο Αν υπάρχουν κάποιες μέρες του χρόνου που όλοι έρχονται κοντά είναι οι μέρες των Χριστουγέννων. Μια γιορτή που τη γιορτάζουν όλοι οι λαοί σε κάθε γωνιά του πλανήτη με εντελώς διαφορετικό τρόπο και παραδόσεις.
Ρουμανία, Οι Μασκαρεμένοι
Ιταλία, ΜπεφάναΟ μύθος θέλει τη Μπεφάνα, μια φτωχή χωρικό, πολύ φιλόξενη όμως και γνωστή για τη μαγειρική της και την καλή της καρδιά, να την πλησιάζουν οι 3 Μάγοι, στο δρόμο τους για να βρουν τον Ιησού και να του αποδώσουν φόρους τιμής και τα δώρα τους. Της ζήτησαν οδηγίες για να Τον βρουν, αλλά εκείνη δεν μπόρεσε να τους βοηθήσει. Παρόλα αυτά τους πρόσφερε στέγη για ένα βράδυ και τους περιποιήθηκε όσο καλύτερα μπορούσε. Την επόμενη μέρα οι τρεις Μάγοι σαν ένδειξη ευγνωμοσύνης την προσκάλεσαν να τους ακολουθήσει. Εκείνη αρνήθηκε καθώς είχε πολλές δουλειές να τελειώσει αλλά την επόμενη μέρα άλλαξε γνώμη και αποφάσισε να ψάξει να τους βρει. Δυστυχώς δεν κατάφερε ποτέ να τους εντοπίσει και έκτοτε περιπλανιέται και προσπαθεί να εντοπίσει το μωρό Ιησού. Σε όλα τα καλά παιδιά αφήνει γλυκά και παιχνίδια και σε όλα τα άτακτα αφήνει κάρβουνο και σκόρδο ή κρεμμύδι. Στη γείτονα χώρα γιορτάζεται στις 6 Ιανουαρίου και όλα τα παιδιά ανυπομονούν να ξυπνήσουν εκείνη τη μέρα και να δουν τι δώρο τους άφησε η καλόκαρδη χωρικός. Κάρβουνο ή καραμέλες;
Αυστραλία, Carols (Κάλαντα)
Στη μακρινή Αυστραλία μπορεί να μην έχουν χιόνι, τα Χριστούγεννα να είναι
θερμά και να βρίσκουν τους ανθρώπους στην παραλία αλλά αυτό δε σημαίνει ότι
λείπουν οι παραδόσεις. Σε κάθε πόλη της μακρινής ηπείρου μαζεύονται στην
κεντρική πλατεία, κρατώντας ένα κερί και τραγουδούν όλοι μαζί, ανήμερα
Χριστούγεννα, κάτι σαν τα δικά μας κάλαντα. Μόνο που για αυτούς το όνομα είναι
Carols και πιο συγκεκριμένα ο τίτλος του αγαπημένου τους τραγουδιού είναι The
Wiggles. Αυτό που κάνει αυτή την παράδοση ξεχωριστή είναι ότι όλοι γίνονται ένα
εκείνη τη μέρα. Διάσημοι τραγουδιστές βγαίνουν στις πλατείες και τραγουδούν μαζί
με τον κόσμο. Ανάμεσα τους είναι οι John Farnham, Anthony Warlow, Colin Gery και
Niki Webster. Σε μερικές πόλεις της Αυστραλίας με αποκορύφωμα το Sydney τα
πυροτεχνήματα μετά τα Carols κάνουν τη νύχτα μέρα και αποτελούν το κάλεσμα στον
Άγιο Βασίλη να τους επισκεφτεί, χωρίς βαριά ρούχα φυσικά και αντί για ταράνδους
έχει καγκουρώ. Τι άλλο;Ισπανία, 12 σταφύλια τα μεσάνυχτα
Στην Ισπανία παίρνουν σοβαρά την αλλαγή του χρόνου. Πέρα από παράδοση, την
ίδια στιγμή αποτελεί και δεισιδαιμονία, η παράδοση τους να τρώνε στις 12,
ακριβώς στην αλλαγή του χρόνου, 12 σταφύλια για καλή τύχη ένα για κάθε μήνα.
Μπορεί οι Αμερικανοί να αποχαιρετούν τον παλιό χρόνο και να καλωσορίζουν τον
καινούργιο με ένα ποτήρι σαμπάνια και ένα φιλί κάτω από το γκι, αλλά για τους
Ισπανούς τα πράγματα είναι πιο «σοβαρά». Σχεδόν κανείς Ισπανός δε θα μπορούσε
να παρακάμψει αυτή την παράδοση. Τα πρώτα 12 δευτερόλεπτα του νέου έτους είναι
για αυτούς πολύ ήσυχα και τους βρίσκουν με γεμάτο στόμα από 12 σταφύλια. Δεν
θέλουν ούτε ένα μήνας από τους 12 να είναι κακότυχος! Εφοδιαστείτε με τα μαγικά
σταφύλια αν θέλετε να περάσετε την παραμονή Πρωτοχρονιάς σας στη χώρα που
γέννησε τον Κολόμβο.
Η.Π.Α, η Χριστουγεννιάτικη πίκλαΗ Χριστουγεννιάτικη πίκλα είναι μια παράδοση που μας έρχεται από την Αμερική αν και οι ρίζες της είναι γερμανικές. Ένα Χριστουγεννιάτικο στολίδι σε σχήμα πίκλας είναι καλά κρυμμένο στο Χριστουγεννιάτικο δέντρο της κάθε οικογένειας και όποιος το βρει θα έχει καλή τύχη όλο τον επόμενο χρόνο και θα πάρει και ένα πολύ μεγάλο δώρο. Σύνθετη μέσα την απλότητα της η συγκεκριμένη παράδοση καθώς μετατρέπεται σε πραγματικό κυνήγι θησαυρού για τα παιδιά που αναπτύσσουν στρατηγικές για το που θα βρουν για να κερδίσουν το μεγάλο δώρο από τον Αι Βασίλη. Μια παράδοση που λαμβάνει χώρα και στα μεγάλα εμπορικά καταστήματα της Αμερικής με τα τεράστια δέντρα. Όποιος το βρει μπορεί να κερδίσει Gift cards από το εμπορικό. Σκέφτεστε κάτι καλύτερο;
Μεξικό, Posadas
Οι Χριστουγεννιάτικοι εορτασμοί ξεκινούν νωρίς στο Μεξικό
και ξεκινούν με τις posadas κάθε απόγευμα από τις 16 Δεκεμβρίου μέχρι και την
Παραμονή των Χριστουγέννων. Οι εννέα αυτές μέρες είναι μέρες κατάνυξης και
ουσιαστικά συμβολίζουν τους εννέα μήνες που κυοφορούσε η Παρθένος το Θεάνθρωπο.
Ουσιαστικά η γιορτή posadas συμβολίζει τις περιπέτειες της Μαρίας και του Ιωσήφ
από τη Ναζαρέτ μέχρι τη Βηθλεέμ που βρήκαν καταφύγιο. Παραδοσιακά, κάθε απόγευμα
λαμβάνει χώρο μια γιορτή σε κάθε σπίτι της γειτονιάς. Οι επισκέπτες μαζεύονται
έξω από το σπίτι με τα παιδιά ντυμένα βοσκούς και αγγελάκια. Ο αρχάγγελος
ηγείται της ομάδας ενώ ακολουθούν οι επισκέπτες κρατώντας τις εικόνες της Μαρίας
και του Ιωσήφ και αναμμένα κεριά τραγουδώντας Χριστουγεννιάτικα τραγούδια.Αργεντινή, Ροζ εσώρουχα
Οι ταξιδιώτες που επιλέγουν κάθε χρόνο την Αργεντινή για να περάσουν τις
γιορτινές μέρες των Χριστουγέννων, βρίσκονται αντιμέτωποι με μια παράδοση που
μόνο εκεί παίρνει σάρκα και οστά. Όλα τα καταστήματα στολίζουν τις βιτρίνες τους
με ροζ εσώρουχα. Σύμφωνα με την παράδοση όλες οι ανύπαντρες γυναίκες πρέπει να
πάρουν ως δώρο την παραμονή της Πρωτοχρονιάς ροζ εσώρουχα. Καθώς το ροζ
συμβολίζει τον αγνό και ρομαντικό έρωτα, θεωρείται ότι ως δώρο τα ροζ εσώρουχα
φέρνουν τύχη και κατά επέκταση και τύχη στην ανύπαντρη κοπέλα ώστε να βρει μέσα
στον καινούργιο χρόνο το ρομαντικό εκείνο άντρα που θα την κάνει ευτυχισμένη.
Με τα χρόνια ωστόσο η παράδοσγ εξαπλώθηκε και περιλαμβάνει όλες τις γυναίκες
ανεξαιρέτως την ηλικία τους και την οικογενειακή τους κατάσταση. Υπάρχουν
διαφορετικές απόψεις σχετικά με το πότε πρέπει να φορέσουν τα ροζ τους εσώρουχα,
με επικρατέστερες τα Χριστούγεννα και την Παραμονή Πρωτοχρονιάς. Γιατί όμως τα
εσώρουχα πρέπει να είναι ροζ; Η παράδοση θέλει να επιλέχτηκε το ροζ ως χρώμα
γιατί είναι ένας συνδυασμός του κόκκινου (χρώμα του διαβόλου) και του λευκού
(χρώμα του Θεού). Δε θα θέλατε να δείτε μια πόλη ντυμένη στα ροζ;
Ισλανδία, μόνο ρούχα ως δώραΜια παλιά Ισλανδική παράδοση που διατηρείται μέχρι σήμερα, θέλει όλους τους Ιρλανδούς να ανταλλάσσουν πολύ συγκεκριμένα δώρα για τα Χριστούγεννα. Ποιο είναι αυτό; Ένα ρούχο, διαφορετικά θα κινδυνεύουν να τραυματιστούν θανάσιμα μέσα στο νέο χρόνο. Ο θρύλος θέλει την Παραμονή των Χριστουγέννων μια τεράστια μαύρη γάτα να κατεβαίνει από τα βουνά και να τρώει όλους εκείνους που δεν ακολούθησαν τον απλό κανόνα της ανταλλαγής δώρων ρούχα. Η αιμοσταγής αυτή γάτα είναι γνωστή ως η γάτα των Χριστουγέννων.
Ουκρανία, ο ιστός της αράχνης
Τα Χριστουγεννιάτικα δέντρα στην Ουκρανία συχνά καλύπτονται
από ιστούς αράχνης. Ο μύθος θέλει μια φτωχή οικογένεια να μεγάλωσε ένα
Χριστουγεννιάτικο δέντρο από ένα κουκουνάρι και τα παιδιά τους όντας
ενθουσιασμένα που έχουν το δικό τους μοναδικό δέντρο, επινόησαν νέους τρόπους
για να το διακοσμήσουν. Η οικογένεια ωστόσο ήταν φτωχή και δε μπορούσε να
υλοποιήσει τα όνειρα των παιδιών. Μετά από μερικές μέρες που το δέντρο βρισκόταν
χωρίς στολίδια στο κέντρο του σπιτιού, όταν ξύπνησαν τα παιδιά είδαν ότι οι
αράχνες είχαν ήδη αρχίσει να πλέκουν τον ιστό τους στα κλαδιά του δέντρου που
γυάλιζαν σαν μετάξι, το οποίο μαγικά ανήμερα Χριστουγέννων μετατράπηκε σε χρυσό.
Η παράδοση θέλει τους Ουκρανούς να στολίζουν με ιστούς αράχνης, έστω και
τεχνητούς τα δέντρα για αν καλωσορίσουν το νέο έτος.Ελλάδα
Η Μαίρη Παναγάκου, με τις γνώσεις της για τη λαϊκή παράδοση και την παραδοσιακή μαγειρική, τον πλούτο των οποίων έχει καταγράψει για να τον παραδώσει στις επόμενες γενιές, μιλάει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ για τα έθιμα αυτών των ημερών.
Τα Κάλαντα
Τα κάλαντα είναι ένα τραγούδι, μια παράδοση και μια χαρμόσυνη αναγγελία.
«Καλήν εσπέρα άρχοντες, αν είναι ορισμός σας, Χριστού την Θεία Γέννηση να πω στ’ αρχοντικό σας».
Τα κάλαντα πήραν το όνομα τους από τις καλένδες του Ιανουαρίου. Οι καλένδες ήταν οι πρώτες ημέρες των Ρωμαϊκών μηνών και συγγενείς και φίλοι αντάλλασσαν επισκέψεις και δώρα, που ήταν μέλι, ξερά σύκα, χουρμάδες, χυλός και μικρά νομίσματα.
Τα κάλαντα είναι μίγμα θρησκευτικού και κοσμικού περιεχομένου. Στην αρχή
εξαγγέλλεται και περιγράφεται το θρησκευτικό γεγονός και μετά ακολουθούν τα
εγκώμια για τα διάφορα πρόσωπα της οικογένειας ανάλογα με τα χαρίσματα τους, την
ηλικία τους, το επάγγελμα τους ή την κοινωνική τους θέση.«Κυρά ψηλή, κυρά λιγνή, κυρά καμαροφρύδα»
Κατόπιν ακολουθούν οι ευχές,
«Τούτο το σπίτι το ψηλό, πέτρα να μη ραγίσει
Κι ο νοικοκύρης του σπιτιού χρόνια πολλά να ζήσει»
Και τελειώνουν με την παράκληση για φιλοδώρημα,
«αφέντη μου ευγενικέ, αν έχεις γρόσια δος μας τα
αν έχεις και γλυκό κρασί βγάλε να μας κεράσεις».
Όμως, έχουν έτοιμους και στίχους γι αυτούς που δεν τους δίνουν φιλοδώρημα,
«αφέντη μου στην κάπα σου χίλιες χιλιάδες ψείρες,
Άλλες γεννούν, άλλες κλωσούν κι άλλες αυγά μαζώνουν»
Χριστουγεννιάτικο στεφάνι
Στα χωριά συνηθίζουν να κρεμάνε στους τοίχους και τις εξώπορτες ολόκληρες πλεξούδες από σκόρδα που πάνω τους καρφώνουν μοσχοκάρφια, δηλαδή γαρυφαλλάκια για να διώξουν την κακογλωσσιά που «καρφώνει» την ευτυχία του σπιτιού τους.
Διακοσμημένο με Χριστουγεννιάτικα στολίδια, το στεφάνι από έλατο στην εξώπορτα, εκτός από το καλωσόρισμα στους καλεσμένους φέρνει τύχη στο σπίτι. Βασική η ύπαρξη του σκόρδου στο δέσιμό του που προφυλάσσει από το κακό μάτι.
Το Χριστόψωμο στην Κρήτη
Το ζύμωμα του Χριστόψωμου στη Κρήτη είναι έργο Θείο και έθιμο καθαρά Χριστιανικό. Για το Χριστουγεννιάτικο τραπέζι το Χριστόψωμο είναι ευλογημένο ψωμί αφού θα στηρίξει τη ζωή του νοικοκύρη και της οικογένειας του.
Χρησιμοποιούν καλό αλεύρι και ακριβά υλικά όπως ροδόνερο, μέλι, σουσάμι, κανέλλα και γαρύφαλλα. Μαζεύονται οι γυναίκες του σπιτιού και όσο να γίνει το προζύμι, τραγουδούν, «ο Χριστός γεννιέται, το φως ανεβαίνει, το προζύμι για να γένει». Πλάθουν το ζυμάρι, παίρνουν τη μισή ζύμη και φτιάχνουν μια κουλούρα. Με την υπόλοιπη φτιάχνουν σταυρό με λουρίδες από τη ζύμη και στο κέντρο βάζουν ένα άσπαστο καρύδι που συμβολίζει τη γονιμότητα. Στην υπόλοιπη επιφάνεια σχεδιάζουν σχήματα με το πιρούνι για να βγάλουν το «κακό μάτι» και να «καρφώσουν» την κακογλωσσιά. Ο νοικοκύρης του σπιτιού παίρνει το Χριστόψωμο, το σταυρώνει, το κόβει και το μοιράζει σε όλους όσους παρευρίσκονται στο τραπέζι, σαν συμβολισμό της Θείας Κοινωνίας, που ο Χριστός έδωσε τον Άρτο της ζωής σε όλη την ανθρώπινη οικογένεια του.
Το «τάισμα» της βρύσης στην Κεντρική Ελλάδα
Τα μεσάνυχτα της παραμονής των Χριστουγέννων γίνεται το λεγόμενο «τάϊσμα της βρύσης», σε χωριά της Κεντρικής Ελλάδας. Οι κοπέλες τα χαράματα πηγαίνουν στην πιο κοντινή βρύση για να κλέψουν το «άκραντο νερό», δηλαδή αμίλητο γιατί δεν βγάζουν λέξη σε όλη τη διαδρομή. Όταν πάρουν το νερό, αλείφουν τη βρύση με βούτυρο και μέλι με την ευχή, όπως τρέχει το νερό να τρέχει και η προκοπή στο σπίτι, και όπως γλυκό είναι το μέλι, έτσι γλυκιά να είναι και η ζωή τους. Για να έχουν καλή σοδειά, όταν φθάνουν εκεί, την ταΐζουν με διάφορα προϊόντα όπως βούτυρο, ψωμί, τυρί ,όσπρια ή κλαδί ελιάς. Έλεγαν μάλιστα ότι όποια κοπέλα πήγαινε πρώτη στη βρύση θα ήταν η πιο τυχερή όλο το χρόνο. Έπειτα έριχναν στη στάμνα που θα έφερναν το νερό, ένα βατόφυλλο και τρία χαλίκια, κλέβουν το νερό από τη βρύση και γυρίζουν στο σπίτι τους πάλι αμίλητες μέχρι να πιούνε όλοι από το «άκραντο νερό». Με το ίδιο νερό ραντίζουν και τις τέσσερις γωνίες του σπιτιού και σκορπίζουν και τα τρία χαλίκια στο σπίτι. Στη λαϊκή μας παράδοση ο βάτος φέρνει αισιοδοξία και καλά μαντάτα και διώχνει τα ξόρκια.
«Πάντρεμα της φωτιάς»
Στα χωριά της Έδεσσας την παραμονή των Χριστουγέννων «παντρεύουν τη φωτιά», δηλαδή παίρνουν ένα ξύλο με θηλυκό όνομα, δηλαδή κερασιάς και ένα με αρσενικό όνομα, συνήθως από αγκαθωτά δέντρα, δηλ. από βάτο. Βάζουν τα ξύλα στο τζάκι να καούν και ανάλογα με τον κρότο ή τη φλόγα τους μπορούν να προβλέψουν τα μελλούμενα είτε για τον καιρό είτε για τη σοδειά τους. Η λαϊκή μας παράδοση θέλει τα αγκαθωτά δέντρα να απομακρύνουν τα δαιμονικά όντα, όπως τους καλικάντζαρους.
Στη Θεσσαλία, όταν τα κορίτσια επιστρέφουν από την εκκλησία, ανήμερα Χριστούγεννα, βάζουν δίπλα στο τζάκι κλαδιά κέδρου που τα ξεδιαλέγουν να είναι λυγερά, ενώ τα αγόρια βάζουν από αγριοκερασιά. Τα λυγερά αυτά κλαδιά αντιπροσωπεύουν τις επιθυμίες τους για μια όμορφη ζωή. Όποιο κλωνάρι καεί πρώτο αυτό είναι καλό σημάδι γιατί αυτός ο νέος ή η νέα θα παντρευτεί πρώτα.
Τα Χριστόξυλα
Σε πολλά χωριά της Μακεδονίας από τις παραμονές των Χριστουγέννων ο νοικοκύρης του σπιτιού ψάχνει στα χωράφια και βρίσκει ένα μεγάλο χοντρό και γερό ξύλο από πεύκο ή ελιά και το πάει σπίτι του. Η νοικοκυρά φροντίζει να έχει καθαρίσει το σπίτι αλλά με ιδιαίτερη προσοχή το τζάκι, ώστε να μη μείνει ούτε ίχνος από την παλιά στάχτη. Καθαρίζουν ακόμα και την καπνοδόχο, για να μην βρίσκουν πατήματα να κατέβουν οι καλικάντζαροι, τα κακά δαιμόνια όπως λένε στα Χριστουγεννιάτικα παραμύθια, και μαγαρίσουν το σπίτι. Βάζει λοιπόν το Χριστόξυλο στο τζάκι την παραμονή και το ανάβει αφήνοντας το να σιγοκαίει όλο το δωδεκαήμερο από τα Χριστούγεννα μέχρι τα Φώτα. Στη λαϊκή παράδοση πίστευαν ότι η στάχτη αυτή προφύλασσε το σπίτι και τα χωράφια από κάθε κακό και καθώς καίγεται, ζεσταίνεται ο Χριστός στη φάτνη.
Στη Σκιάθο, οι πιο παλιοί λένε ότι από την 1η Δεκεμβρίου οι καλικάντζαροι ετοιμάζουν το καράβι τους για να έρθουν στο νησί. Την παραμονή των Χριστουγέννων το ρίχνουν στο γιαλό και φθάνουν ανήμερα. Από τότε μέχρι τα Φώτα κανείς δεν τολμάει να βγει νύχτα από το σπίτι του γιατί θα τον βουβάνουν. Την παραμονή των Φώτων, όμως, οι καλικάντζαροι τα μαζεύουν γρήγορα και φεύγουν τρέχοντας μην τους προφτάσει ο παπάς με τον αγιασμό και τους ζεματίσει.
Οι Μωμόγεροι του νομού Δράμας
Η λαϊκή φαντασία οργιάζει με τις σκανταλιές των καλικάντζαρων που βρίσκουν την ευκαιρία να αλωνίσουν στον επάνω κόσμο, τότε που τα νερά είναι «αβάφτιστα». Η όψη τους τρομακτική και οι σκανταλιές τους απερίγραπτες, αλλά και ο τρόμος τους άλλος τόσος για τη φωτιά. Στα χωριά Πλατανιά και Σιταγροί της Δράμας συναντάμε το έθιμο των Μωμόγερων που προέρχεται από τους Πόντιους πρόσφυγες. Η ονομασία τους προέρχεται από το μίμος ή το μώμος και το γέρος και συνδέεται με τις μιμητικές τους κινήσεις. Φοράνε τομάρια λύκων ή τράγων ή είναι ντυμένοι με στολές ανθρώπων οπλισμένων με σπαθιά και έχουν την μορφή γέρων. Οι Μωμόγεροι προσδοκώντας τύχη για τη νέα χρονιά, γυρίζουν σε παρέες όλο το δωδεκαήμερο, ψάλλοντας τα κάλαντα ή άλλους ευχετικούς στίχους. Όταν οι παρέες συναντηθούν, κάνουν ψευτοπόλεμο μεταξύ τους ώσπου η μία ομάδα να νικήσει και η άλλη να δηλώσει υποταγή. Το ίδιο έθιμο με παραλλαγές γίνεται στην Κοζάνη και τη Καστοριά με την ονομασία Ραγκουτσάρια.
Πηγή: ΕΔΩ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου