Διοξείδιο του άνθρακα, η μεγάλη απειλή για πολλές γενεές

Ο πλανήτης μας εισέρχεται σε μια νέα εποχή κλιματικής αλλαγής, με το διοξείδιο του άνθρακα που συγκεντρώνεται στην ατμόσφαιρα να ξεπερνά ένα συμβολικό όριο, κάτω από το οποίο δεν πρόκειται να υποχωρήσει για πολλές γενεές.

Το 2015, για πρώτη φορά στην Ιστορία, τα επίπεδα διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα άγγιξαν τα 400 μέρη ανά εκατομμύριο (ppm), κατά μέσον όρο, στη διάρκεια ολόκληρης της χρονιάς, όπως επισημαίνεται στην ετήσια έκθεση του Παγκόσμιου Οργανισμού Μετεωρολογίας, μια έκθεση που αναφέρεται στα αέρια που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου.

Ο παλαιότερος σταθμός καταγραφής των αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου, στη Μάουνα Λόα της Χαβάης, καταγράφει ότι οι συγκεντρώσεις του διοξειδίου του άνθρακα θα εξακολουθήσουν να παραμένουν πάνω από το όριο των 400 μερών ανά εκατομμύριο τουλάχιστον για ολόκληρη τη διάρκεια της τρέχουσας χρονιάς, χωρίς να αποκλείεται να αγγίξουν και νέα ύψη. Μάλιστα, οι ειδικοί δεν είναι καθόλου αισιόδοξοι για το μέλλον και προβλέπουν ότι οι συγκεντρώσεις του διοξειδίου του άνθρακα θα παραμένουν πάνω από το όριο των 400 ppm για πολλές γενεές.

Η κατακόρυφη αύξηση των επιπέδων του διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα κατά τη διάρκεια του 2014 και του 2015 πυροδοτήθηκε από το φαινόμενο Ελ Νίνιο στον Ειρηνικό Ωκεανό. Το ισχυρό Ελ Νίνιο, που άρχισε το 2015 και συνεχίζεται στην τρέχουσα χρονιά, πυροδότησε έντονη ξηρασία σε τροπικές περιοχές και περιόρισε σημαντικά την ικανότητα των δασών, της βλάστησης και των ωκεανών να απορροφήσουν διοξείδιο του άνθρακα, με αποτέλεσμα τη σώρευσή του στην ατμόσφαιρα. Ωστόσο, μακροπροθέσμως η αύξηση των συγκεντρώσεων των αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου, όπως είναι το διοξείδιο του άνθρακα, το μεθάνιο και το υποξείδιο του αζώτου, προϊόντα της ανθρώπινης δραστηριότητας όπως είναι η βιομηχανία αλλά και οι αγροκτηνοτροφικές εργασίες, προκάλεσε αύξηση κατά 37% της υπερθέρμανσης του πλανήτη την περίοδο από το 1990 έως το 2015. Περίπου, τα δύο τρίτα αυτής της μεταβολής προκαλούνται από το διοξείδιο του άνθρακα.
Τα επίπεδα του διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα πριν από τη Βιομηχανική Επανάσταση προσέγγιζαν τα 278 μέρη ανά εκατομμύριο, αναφέρει ο διεθνής οργανισμός. Πρόκειται για συγκέντρωση που αντιπροσωπεύει μια φυσική ισορροπία στη Γη. Ωστόσο η ανθρώπινη δραστηριότητα διατάραξε αυτήν τη φυσική ισορροπία και το 2015 η μέση συγκέντρωση διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα ήταν 44% πάνω από τα επίπεδα της προ της Βιομηχανικής Επανάστασης περιόδου.
[...]

Ο γενικός γραμματέας του Παγκόσμιου Οργανισμού Μετεωρολογίας, Πέτερι Ταλάς, τόνισε ότι «το 2015 εισήγαγε μια νέα εποχή αισιοδοξίας αλλά και δραστηριοποίησης για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής με την υιοθέτηση του Πρωτοκόλλου του Παρισιού [της πρώτης, δηλαδή, ολοκληρωμένης συμφωνίας για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής που συνήφθη στη γαλλική πρωτεύουσα πριν από ένα χρόνο]. Ταυτόχρονα, όμως, σηματοδοτεί και μια νέα πραγματικότητα όσον αφορά στην κλιματική αλλαγή, με πολύ υψηλές συγκεντρώσεις των αερίων που ευθύνονται για το φαινόμενο του θερμοκηπίου, στην ατμόσφαιρα. Το φαινόμενο Ελ Νίνιο πέρασε, αλλά η κλιματική αλλαγή παραμένει. Αν δεν μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, δεν μπορούμε να καταπολεμήσουμε την κλιματική αλλαγή και να διατηρήσουμε την αύξηση των μέσων θερμοκρασιών κάτω από τους δύο βαθμούς Κελσίου από την εποχή πριν από τη Βιομηχανική Επανάσταση. Είναι, λοιπόν, εξαιρετικά σημαντικό να τεθεί σε εφαρμογή το Πρωτόκολλο των Παρισίων ακόμα νωρίτερα από ό,τι είχε προγραμματισθεί, δηλαδή την 4η Νοεμβρίου, και να τεθεί η εφαρμογή του σε απόλυτη προτεραιότητα».

Η Καθημερινή, Κυριακή 30 Οκτωβρίου 2016, σελ. 20 (πηγή: The Guardian)